Polskie drogi - podsumowanie 2015 roku
Najważniejszym wyznacznikiem, jeśli chodzi o kwestię budowy dróg, jest liczba oddanych do użytku kilometrów nowych dróg, w tym autostrad oraz dróg ekspresowych. W minionym roku, choć był to rok wyborczy, oddano zaledwie 60 km nowych dróg szybkiego ruchu. Do tego kilka miast zyskało nowe obwodnice. I gdyby tylko z tej perspektywy ocenić 2015 r., to faktycznie wyglądałoby to niezbyt ciekawie. Jednak nie można lekceważyć trwających prac budowlanych na naprawdę wielu kilometrach nowych dróg, wielu przetargów, które już niebawem przełożą się na roboty budowlane, oraz koncepcji, zezwoleń, decyzji, które powstały w minionych dwunastu miesiącach. Tu działo się sporo.
Program budowy dróg krajowych na lata 2014-2023
Z tego też względu najważniejszym wydarzeniem minionego roku nie jest oddanie kierowcom do użytku jakiejś drogi, ale ogłoszenie nowego Programu budowy dróg krajowych na lata 2014-2023 (z perspektywą do 2025 r.). Brzmi on naprawdę obiecująco. Jeśli zostanie w pełni zrealizowany, sieć drogowa w naszym kraju zostanie już domknięta, pozwalając poruszać się komfortowo w każdej niemalże części Polski.
Nowy program, ogłoszony w sierpniu, a zatwierdzony we wrześniu, będzie kosztował nasze państwo 107 mld zł. Zgodnie z planem powstanie 3,9 tys. km autostrad i dróg ekspresowych, a także 57 obwodnic. Dzięki realizacji tego programu będzie można szybko przedostać się z Gdańska do Czech autostradą A1, a do Krakowa drogą ekspresową S7, zaś do Szczecina S6. Z innych najważniejszych dróg ekspresowych warto wymienić połączenie Warszawy z Lublinem i Rzeszowem poprzez drogi S17 i S19. Z kolei Wrocław, Poznań i Bydgoszcz połączy S5.
Ponadto rząd zapowiedział realizację niektórych zadań w nowej formule. Powstaną drogowe spółki specjalnego przeznaczenia, które środki finansowe będą pozyskiwać m.in. z rynku kapitałowego. W ramach tego programu powstaną m.in. autostrada A1 od Częstochowy do Tuszyna, A2 z Warszawy do Siedlec czy A18 Olszyna - Golnice.
Mamy nadzieję, iż ten ambitny plan zostanie w całości zrealizowany i nie okaże się pustymi zapowiedziami. Wprawdzie nowy rząd już stwierdził, że trzeba będzie się przyjrzeć przyjętym w tym programie inwestycjom, jednak liczymy, iż ewentualne zmiany będą jedynie drobnymi korektami.
Autostrady
Najwięcej w 2015 r. "działo się" na autostradzie A1. W październiku podpisana została umowa na ostatni odcinek autostrady pomiędzy Strykowem a Tuszynem, który będzie pełnił jednocześnie rolę wschodniej obwodnicy Łodzi. Ten 40-kilometrowy fragment A1 został podzielony na trzy odcinki: Łódź Północ - Brzeziny, Brzeziny - Romanów i Romanów - Tuszyn. Cały łódzki fragment A1 będzie kosztował ponad miliard złotych i powinien być przejezdny już w przyszłym roku. Na obecną chwilę zakończono większość prac związanych z obiektami inżynierskimi. Położono też próbne odcinki nawierzchni betonowej.
Śląski fragment "A-jedynki" z Rząsawy do Pyrzowic o długości 57 km został podzielony na cztery mniejsze zadania: odcinek F od węzła Rząsawa do węzła Blachownia o długości ok. 20,3 km; odcinek G od węzła Blachownia do węzła Zawodzie o długości 4,7 km, odcinek H od węzła Zawodzie do węzła Woźniki o długości ok. 16,7 km oraz odcinek I od węzła Woźniki do węzła Pyrzowice o długości ok. 15,2 km. W 2015 r. na trzy z tych odcinków podpisano umowy, na czwartym (odcinek H) znany jest też już wykonawca. Koszt całej inwestycji przekroczy 2 miliardy złotych. W 2016 roku powinny ruszyć prace budowlane na wszystkich brakujących odcinkach autostrady A1 w woj. śląskim.
Z kolei autostrada A2 powoli "wychodzi" za Warszawę. Pod koniec 2015 r. poznaliśmy chętnych na wybudowanie dwóch odcinków A2 od Warszawy (węzeł Lubelska) do obwodnicy Mińska Mazowieckiego. Pod koniec 2016 r. powinny ruszyć prace nad tym zadaniem, a zakończenie planowane jest na kwiecień 2020 r.
Najbliżej zakończenia realizacji jest wykonany już w ok. 85% fragment autostrady A4 pomiędzy Rzeszowem a Jarosławem. Zgodnie z podpisaną umową tym odcinkiem autostrady pierwsi kierowcy pojadą w maju 2016 r. Wykonawcą prac jest konsorcjum firm Budimex i Strabag.
Na autostradzie A6 ruszyły przetargi na dokończenie jej przebudowy. A6 została wybudowana w latach 30. ubiegłego wieku i od lat dziewięćdziesiątych jest sukcesywnie przebudowywana. Do realizacji pozostał jeszcze 3,5-kilometrowy fragment od węzła Szczecin Dąbie do węzła Rzęśnica oraz węzeł Kijewo.
Drogi ekspresowe
W minionym roku oddany do ruchu został 11,5-kilometrowy odcinek S8 od węzła Opacz poprzez Janki do węzła Paszków, wraz z 2,5-kilometrowym łącznikiem do drogi krajowej nr 7 w rejonie Magdalenki. Nowa droga ułatwi wjazd i wyjazd z Warszawy od strony Wrocławia, Katowic i Krakowa.
Nieco wcześniej, bo w lipcu, nastąpiło otwarcie drogi ekspresowej S69 od Buczkowic do Żywca o długości 9,4 km. To ostatni odcinek S69 między Bielsko-Białą a Żywcem o łącznej długości 15,5 km, która skróci połączenie drogowe ze Słowacją.
S3
W minionym roku trwała budowa drugiej jezdni drogi ekspresowej S3 na obwodnicy Gorzowa Wlkp. oraz Międzyrzecza, a także rozpoczęły się prace przygotowawcze na odcinku od Sulechowa do węzła Zielona Góra Północ. W październiku podpisano umowę na budowę drugiej nitki S3 od Zielonej Góry do Niedoradza, zaś w przypadku odcinka od Niedoradza do Nowej Soli nastąpiło otwarcie ofert.
Na Dolnym Śląsku w budowie jest ponad 80-kilometrowy odcinek S3 od Nowej Soli do Legnicy, podzielony na pięć mniejszych zadań. W minionym roku podpisano umowy na odcinki Lubin Północ - Lubin Południe oraz Lubin Południe - autostrada A4. Pod koniec roku podpisano z kolei umowy na dwa dalsze odcinki - Legnica - Jawor oraz Jawor - Bolków o łącznej długości 36 km. Podpisanie tych umów oznacza, że już teraz GDDKiA realizuje prawie 120 km drogi ekspresowej S3 od Nowej Soli przez Legnicę do Bolkowa o łącznej wartości prawie 3,2 mld zł.
Cała S3 od Szczecina do Bolkowa będzie przejezdna pod koniec 2018 r. Dwa pozostałe odcinki, południowy - od Bolkowa do Lubawki (granica z Czechami) oraz północny Szczecin - Świnoujście (w sumie ok. 80 km), zostały ujęte na liście rezerwowej projektu Rządowego Programu Budowy Dróg Krajowych na lata 2014-2023.
S5
W 2015 r. podpisano umowy na zaprojektowanie i budowę prawie 130 km drogi ekspresowej S5 na terenie województwa kujawsko-pomorskiego, podzielonej na 7 zadań o łącznej wartości ponad 2,5 mld zł. Rozpoczęcie wykupu nieruchomości planowane jest w roku 2017, zaś prace budowlane prowadzone będą w latach2017-2019.
S5 w województwie wielkopolskim (kierunek Wrocław) wciąż jeszcze znajduje się w fazie przetargowej. W minionym roku podpisano umowę jedynie na 16-kilometrowy odcinek od węzła Poznań Zachów do Wronczyna (529 mln zł), za odcinki Radomicko - Leszno Płd., Leszno Płd. - Kaczkowo, Kościan Południe - węzeł Radomicko oraz Wronczyn - Kościan Południe
Najbardziej zaawansowana jest budowa S5 w województwie dolnośląskim. Prace budowlane ruszyły pełną parą. Wykonawcy trzech odcinków S5 wykonali odhumusowanie trasy i rozpoczęli prace przy budowie obiektów inżynierskich. Cały 48-kilometrowy odcinek S5 Korzeńsko - Wrocław będzie przejezdny do końca 2017 r.
S6
W ubiegłym roku przygotowano koncepcję programową dla drogi ekspresowej S6 Lębork - Obwodnica Trójmiasta (61 km), zaś dla odcinka Słupsk - Lębork (40 km) koncepcja powstanie w bieżącym roku. W województwie zachodniopomorskim cała S6 (Goleniów - obwodnica Słupska) jest bądź na etapie przetargu (II etap), bądź już w fazie realizacji (odcinki Nowogard - Goleniów i Płoty - Kiełpino). Całą S6 powinniśmy pojechać w 2020 r., jednak część odcinków będzie przejezdna już rok wcześniej.
S7
40-kilometrowy odcinek S7 w województwie pomorskim jest już w końcowej fazie przetargu. Na oba odcinki (od Południowej Obwodnicy Gdańska do Nowego Dworu Gdańskiego oraz do Kazimierzowa koło Elbląga) poznaliśmy już oferty. W bieżącym roku podpisane zostaną umowy z wykonawcami.
W województwie warmińsko-mazurskim w minionym roku podpisano umowy na trzy odcinki trasy S7 - Nidzica - Napierki (22,7 km), Ostróda - Olsztynek (20,1 km) i Ostróda Północ - Ostróda Południe (9,7 km) na łączną kwotę prawie 2,5 mld zł. Zgodnie z podpisanymi umowami wszystkie odcinki powstaną w 20 miesięcy, nie licząc okresów zimowych. W końcówce roku ogłoszony został ponadto przetarg na 71-kilometrowy odcinek S7 Napierki - Płońsk, podzielony na cztery mniejsze zadania. Rozpoczęcie prac budowlanych planowane jest w I kwartale 2018 r., zaś zakończenie najwcześniej w II kwartale 2020 r.
W województwie świętokrzyskim trwa budowa S7 na odcinku od Jędrzejowa do granicy województwa. Na kilku odcinkach o łącznej długości 10 km przełożony został już ruch z dotychczasowej DK7 na wybudowane nowe jezdnie S7. Z kolei odcinek Chęciny - Jędrzejów ma już podpisaną umowę o wartości 585,7 mln zł
W Małopolsce północna część drogi S7 w styczniu otrzymała dopiero decyzję o uwarunkowaniach środowiskowych, a we wrześniu ruszył przetarg na odcinek od granicy z województwem świętokrzyskim do Krakowa. W październiku z kolei nastąpiło otwarcie ofert na budowę drogi ekspresowej S7 Lubień - Naprawa o długości 7,6 km oraz Skomielna Biała - Chabówka o długości nieco ponad 6 km.
S8
Na Podlasiu trwają już intensywne prace na trzech odcinkach (Zambrów - Mężenin, Mężenin - Jeżewo, Zambrów - granica województwa) drogi ekspresowej S8 o łącznej długości ponad 44 km, o wartości 1,3 mld zł. Pierwszy z tych odcinków powinien zostać ukończony pod koniec bieżącego roku, pozostałe dwa w 2017 r.
Na warszawskich fragmentach S8 - od obwodnicy Wyszkowa do węzła Poręba, od węzła Poręba - do obwodnicy Ostrowi Mazowieckiej i trzeci do granicy woj. podlaskiego - trwają postępowania przetargowe. Znane są już oferty i na początku roku podpisane mają zostać umowy, zaś wiosną powinny ruszyć już prace budowlane.
Jednocześnie w minionym roku trwały postępowania przetargowe związane z przebudową DK8 do parametrów drogi ekspresowe. w czerwcu podpisana została umowa na odcinek do Paszkowa do Przeszkody (11,6 km), zaś w grudniu poznaliśmy wykonawcę drugiego odcinka - Radziejowice - Przeszkoda (9,9 km). Pierwszy z tych odcinków powinien zostać ukończony w październiku 2018 r., zaś drugi w drugiej połowie 2019 r.
S10
Bydgoski oddział GDDKiA ogłosił w październiku przetarg na Studium Techniczno-Ekonomiczno-Środowiskowe wraz z materiałami do decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach dla drogi S10 Bydgoszcz - Toruń. Roboty budowlane na tym odcinku zgodnie z planem będą miały miejsce w latach 2019-2020.
S17
W minionym roku podpisano umowy na cztery z siedmiu odcinków S17 o łącznej długości ok. 58,6 km: od końca obwodnicy Garwolina do końca obwodnicy Gończyc (ok. 12,2 km), od obwodnicy Gończyc do granicy województw mazowieckiego i lubelskiego (ok. 13 km), od granicy województw do węzła Skrudki (ok. 20,2 km) oraz od węzła Skrudki do węzła Kurów Zachód (ok. 13,2 km). Kierowcy z nowej drogi skorzystają w 2019 r. Na pozostałe sześć odcinków o łącznej długości 74 km wyłoniono już najkorzystniejsze oferty.
S19
W 2015 r. ruszyły prace budowlane przy budowie drogi ekspresowej S19 Świlcza - Rzeszów Południe. Na pozostałych odcinkach tej drogi ekspresowej zarówno w województwie podkarpackim, jak i lubelskim trwają procedury przetargowe
S51
W minionym roku podpisano umowę na budowę 13,3-kilometrowego odcinka drogi ekspresowej S51 na odcinku Olsztyn - Olsztynek. Koszt budowy tej trasy wyniesie 394,8 mln zł i będzie ona przejezdna w przyszłym roku.
Obwodnice
W codziennej jeździe równie ważne, jeśli nie ważniejsze niż autostrady czy drogi ekspresowe są obwodnice, które pozwalają szybciej ominąć miasto, a dla mieszkańców oznaczają mniejsze korki. W 2015 r. oddano do użytku obwodnicę Hrubieszowa w ciągu drogi krajowej nr 74 o długości 9,3 km, 8-kilometrową obwodnicę Szczuczyna w ciągu planowanej drogi S61, węzeł Lublin Czechów na obwodnicy miasta w ciągu S17, a także Bargłowa w ciagu DK61 o długości 12 km. Prace trwają natomiast na obwodnicach m.in. Brodnicy, Inowrocławia czy Bełchatowa.
Ponadto ubiegły rok obfitował w wiele przetargów, częściowo zakończonych umowami, na obwodnice polskich miast. Umowy podpisano na dokończenie Południowej Obwodnicy Warszawy (przejezdna w 2020 r.), budowę zachodniej obwodnicy Radomia (końcówka 2018), obwodnicy Suwałk (przełom 2018 i 2019), południowej obwodnicy Olsztyna (2018), Sanoka (lipiec 2019), Kłodzka (końcówka 2017) oraz Kępna (końcówka 2018).
W różnej fazie przygotowania do budowy bądź na etapie przetargu są obwodnice Dąbrowy Tarnowskiej, Wałcza, Szczecinka, Bolkowa, Wałbrzycha, wschodniej obwodnicy Wrocławia czy Obwodnicy Metropolii Trójmiejskiej.
