- Przez ostatnie lata mówiliśmy, że w Polsce buduje się zbyt wolno i zbyt drogo. Wskazywaliśmy też na niedostateczne finansowanie inwestycji zapisanych w przyjętym przez poprzedni rząd programie budowy dróg. Dziś przedstawiamy pakiet rozwiązań, które doprowadzą do usprawnienia procesu budowy dróg i obniżenia jego kosztów, co pozwoli nam na realizację wszystkich inwestycji zapisanych w programie - powiedział w ubiegłym tygodniu minister infrastruktury i budownictwa Andrzej Adamczyk prezentując rekomendacje Komitetu sterującego ds. optymalizacji procesu realizacji inwestycji drogowych.

Na początku 2016 r. podjęto inicjatywę, której celem była optymalizacja procesu realizacji inwestycji drogowych ujętych w Programie Budowy Dróg Krajowych na lata 2014-2023, zarówno w kontekście prawnym i technologicznym, jak również finansowym. Zamysłem Ministerstwa Infrastruktury i Budownictwa było wykorzystanie doświadczeń, a także potencjału polskiej branży drogowej, które wsparłyby Ministerstwo swoją wiedzą i wieloletnim doświadczeniem, w celu poprawienia jakości procesów składających się na realizację planu budowy dróg.

Na realizację wspomnianego Programu wciąż brakuje ok. 90 mld zł. Aby nie rezygnować z części zaplanowanych inwestycji Ministerstwo poszukuje nowych źródeł finansowania z jednej strony, a z drugiej obniżenia kosztów budowy dróg. Przygotowane rekomendacje Komitetu mają pomóc obniżyć te koszty budowy dróg, które dziś należą do najwyższych w Europie.

Powołane zostały grupy robocze, których zadaniem było wypracowanie propozycji rozwiązań w zakresie prawa, zamówień publicznych oraz kwestii technicznych i finansowych, mogących bezpośrednio przełożyć się na zoptymalizowanie całego procesu inwestycyjnego. Utworzono 5 grup roboczych: ds. prawa ogólnego, ds. zamówień publicznych, ds. forum kontraktowego, ds. techniki/technologii i ds. finansowania infrastruktury. Każda z nich została zobowiązana do wypracowania propozycji rozwiązań służących optymalizacji procesu budowy dróg.

Toczące się prace grup roboczych dotyczą m.in. weryfikacji przepisów prawnych i technicznych, a także zapisów ustawy prawo zamówień publicznych, które mają istotny wpływ na to, jak inwestycje drogowe są budowane. Szczególnej ocenie zostanie poddany również proces wyboru oraz kwalifikacji wykonawców.

Wśród rekomendacji grup roboczych zaakceptowanych na posiedzeniu Komitetu Sterującego znalazły się:

­ zmniejszenie minimalnej szerokość pasa dzielącego dróg dwujezdniowych;
- bilansowanie robót ziemnych;
- zwiększenie wykorzystywania lokalnych zasobów kruszyw;
- zwiększenie wykorzystania materiałów z recyklingu;
- zmniejszenie terminów gwarancji na roboty budowlane;
- opracowanie katalogu typowych rozwiązań konstrukcji mostowych;
- wykorzystanie wag preselekcyjnych do dyscyplinowania przewoźników poruszających się po drogach pojazdami przeciążonymi;
- zwiększenie transferu rozwiązań innowacyjnych;
- konieczność oddzielenia finansowania obiektów i urządzeń niezbędnych do prowadzenia ruchu drogowego od finansowania obiektów i urządzeń służących ochronie środowiska;
- konieczność rewizji i powtórnej analizy nadmiernie rygorystycznych zapisów decyzji środowiskowych (DŚU) w zakresie:
-- nadmiernej szczegółowości decyzji DŚU w kwestii rozwiązań technicznych obiektów inżynierskich (efekt: wyeliminowanie ograniczonego wyboru rozwiązań technicznych i technologicznych),
-- nakładania przez organy DŚU wykonania obszernego zakresu monitoringów i analiz pooperacyjnych oraz dodatkowych urządzeń ochrony środowiska ponad te proponowane w raporcie ooś, (efekt: istotne obniżenie kosztów inwestycji);
- zmiana przepisów prawa zamówień publicznych dot. zabezpieczenia należytego wykonania umowy (efekt: obniżenie wartości kontraktów na etapie udzielania zamówienia);
- umożliwienie firmom składania zabezpieczeń w postaci tzw. gwarancji rolowanej oraz doprecyzowanie zakresu prac typu "zieleń" i "zima" przed powierzeniem usługi wykonawcom w kontekście stawek podatku VAT (efekt: istotne obniżenie kosztów utrzymania dróg klasy A i S);
- analiza możliwości PPP w realizacji inwestycji drogowych (efekt: obniżenie partycypacji budżetu centralnego w kosztach realizacji inwestycji drogowych);
- zmiana ustawy o drogach publicznych oraz ustawy o finansowaniu infrastruktury transportu lądowego w celu umożliwienia finansowania lub dofinansowania między jednostkami samorządu terytorialnego a Skarbem Państwa inwestycji drogowych, w przypadku gdy JST jest zainteresowana współfinansowaniem danej inwestycji drogowej realizowanej nie przez JST;
- zmiana o charakterze doprecyzowującym w związku z różnymi interpretacjami Regionalnych Izb Obrachunkowych.

Zaproponowano również wprowadzenie w ustawie o drogach publicznych dla ministra właściwego do spraw transportu możliwości wydawania i rozpowszechniania wzorców, przykładów i standardów odnoszących się do projektowania, budowy i utrzymania dróg publicznych lub drogowych obiektów inżynierskich a także do związanych z nimi zamówień publicznych.

Rekomendowano powołanie Rady Ekspertów działającej przy MIB, obejmującej przedstawicieli zamawiającego i wykonawców oraz związków zawodowych. W zakres kompetencji Rady Ekspertów wejdą: wypracowanie "wzorcowej" umowy na realizację zamówienia, wytycznych dotyczących sporządzania opisów przedmiotu zamówienia, wytycznych dotyczących prowadzenia postępowań przetargowych.