2010-01-11 16:26

Ksenonowa pułapka

Fot. MotoTarget

Od lat w prasie motoryzacyjnej niemal wszyscy zachwycają się ksenonami powielając mity producentów, milcząc na temat praktycznych wad tego oświetlenia.

To prawda, że reflektory ksenonowe dają lepsze światło niż reflektory z żarówkami halogenowymi i dużo lepiej oświetlają drogę, chociaż mocniej oślepiają jadących z naprzeciwka, co także dla użytkownika ksenonów zwiększa zagrożenie kolizją czy wypadkiem.

Problem dotyczy głównie użytkowników pojazdów z XX wieku. W dalszej części artykułu wymienny element świecący w reflektorach ksenonowych będę nazywać żarówką ksenonową i proszę nie mylić tego z żarówkami halogenowymi udającymi ksenony o niebieskawej" czy srebrzystej" barwie światła.

Zacznę od historii jaką przeżyłem sam. Odebrałem auto testowe typu SUV jednego z czołowych europejskich producentów. Jeszcze zanim wyjechałem poza teren stacji okazało się, że jeden z ksenonów nie świeci.

Dzięki temu miałem szansę przekonać się jakie są koszty usunięcia usterki w firmowym serwisie (ceny są jednak zbliżone dla większości marek). Sama żarówka kosztuje ok. 800 zł. Pechowo okazuje się jednak, że popsuła się także przetwornica, w cenie ok. 1250 zł, co z wymianą da łącznie ok. 2200 zł. Jak się okazuje gwarancja (tej marki) nie obejmuje żarówek.

W przypadku tradycyjnych reflektorów i żarówek halogenowych wymiana elementu świecącego na ogół jest prosta i tania. Wystarczy wyjąć spaloną żarówkę i włożyć nową (nie dotykając przy tym szklanej bańki palcami), którą dostaniemy na prawie każdej stacji paliw, podobnie jak ułatwiające montaż jednorazowe rękawiczki.

Później powinniśmy jeszcze udać się na kontrolę w stacji diagnostycznej, albo przynajmniej przeprowadzić pobieżne sprawdzenie samemu stając z włączonymi światłami np. przed wysokim murem, ścianą czy bramą garażową i sprawdzając czy górna krawędź światła reflektora z wymienioną żarówką nie kończy się wyżej niż z drugiej strony (patrz fot.).

W razie potrzeby poprawiamy żarówkę. Chodzi nie tylko o to aby nie oślepiać innych kierowców. Zły montaż żarówki oznacza gorsze oświetlenie jezdni, ponieważ mniej światła skierowane jest na odbłyśnik reflektora, a od niego na drogę. Poza tym źle zamontowana żarówka oślepia innych i szybciej się przepali na skutek większych drgań i wibracji.

Korektę ustawienia tradycyjnych reflektorów potrafi dokonać praktycznie każdy warsztat, za to w przypadku ksenonów aby przeprowadzić regulację musimy jechać do warsztatu, na ogół ASO danej marki pojazdu. Tak samo po ewentualnej szkodzie komunikacyjnej z związanej z uszkodzeniem pasa przedniego czy któregoś z przednich błotników. Zresztą samą żarówkę ksenonową często od ręki" dostaniemy tylko w ASO.

Koszt wymiany tradycyjnej żarówki halogenowej wynosi od kilkunastu do kilkudziesięciu złotych za żarówkę plus kilkadziesiąt za ewentualne badanie oświetlenia. Jeśli nie chcemy się brudzić, a żarówka nie spaliła się po drodze, możemy udać się do warsztatu, gdzie za samą prostą wymianę zapłacimy kilkadziesiąt złotych.

Gorzej jeśli mamy jeden z modeli samochodów, w których w celu wymiany żarówki konieczny jest demontaż zderzaka, całego reflektora albo innych części pod maską (trzeba jeszcze wiedzieć których). Wtedy nie unikniemy wizyty w warsztacie, nierzadko ASO danej marki, a za wymianę zapłacić trzeba będzie 100-300 zł, w zależności od kosztów robocizny wynikającej z bezmyślności projektowej danej wersji samochodu.

Właśnie taki problem mają posiadacze niektórych modeli Renault, ale i w innych markach występują podobne przykłady niekompetencji albo planowanego dojenia" kierowców w przyszłości. Sprytnie, nieprawdaż? W salonie sprzedaży o tym nie mówią, przechwalając się że autem tej samej marki jeździ jakiś aktor, modelka czy sportowiec, tym bardziej że na ogół chodzi w takich przypadkach o bezpłatne użyczenie pojazdu znanej osobie w celu promocji modelu.

Ksenony teoretycznie są tak żywotne jak cały samochód taką bajkę słyszę od lat od producentów tego oświetlenia i marek samochodowych, montujących takie reflektory. Praktyka znacznie odbiega od powyższej tezy wprawdzie często ksenon wytrzymuje kilkanaście lat, ale wcale nie każdy, w tym nawet praktycznie nowe.

W ciągu ostatnich kilku lat wielokrotnie miałem okazję przekonać się, że żarówki ksenonowe przepalają się nawet w nowym samochodach, w okresie od 0 do 24 miesięcy daty pierwszej rejestracji. W jednym przypadku miało to być konsekwencją zalania" SUV-a w czasie przejeżdżania przez rzekę przez któregoś z poprzednich użytkowników, ale już w kilku pozostałych przypadkach nie było takiej opcji, a trudno przypuszczać, żeby właściciele nowych dłubali przy ksenonach i je psuli.

Poza tym ksenon stopniowo traci czystość barwy światła różnicę widać znacznie bardziej niż przy żarówkach halogenowych i po 2-3 latach trzeba wymieniać żarówki parami, co podwaja koszty. Zapas może się przydać, ponieważ w wielu krajach policja (np. w Czechach, jeśli ktoś się spiera z funkcjonariuszem) potrafi egzekwować obowiązek posiadania zapasowej żarówki (ksenonowej) i nie pozwolić kontynuować jazdy niesprawnym autem, o czym przekonało się wielu Niemców przekraczających limity prędkości obowiązujące w tym kraju.

Po przeczytaniu tego artykułu znajomy ogłasza, że w prywatnym aucie nie chce ksenonów, chociaż często jeździ sporo, i przymierza się do Focusa ze skrętnymi światłami" (wyjątkowo to nie są ksenony!) plus drogowe halogeny" (nie mylić z przeciwmgłowymi). W zakupie nie będzie taniej, ale w kosztach eksploatacji różnica może być ogromna, zakładając że nie ukradną mu tych halogenów".

Zalety ksenonów:
lepiej (bardziej równomiernie) oświetlona droga
automatyczne poziomowanie, niestety nie zawsze działające jak należy (w nowych autach)

Wady ksenonów:
oślepianie kierowców w starszych samochodach (z szybami przednimi z XX wieku) na wąskiej drodze wyjeżdżają np. na czołówkę"
bardzo wysokie koszty żarówek" i osprzętu
wysokie koszty naprawy