Jednym z najważniejszych elementów układu chłodzenia silnika jest chłodnica cieczy. W samochodach możemy spotkać różne rozwiązania tych wymienników ciepła. Różnią się one zarówno technologią produkcji powierzchni czynnej, jak też kształtem i położeniem poszczególnych elementów tzw. rdzenia. Podobnie jak inne elementy pojazdów, również chłodnice ulegają różnego rodzaju uszkodzeniom spowodowanym zarówno czynnikami zewnętrznymi, jak i niewłaściwą pracą układu chłodzenia.

Jak to działa?

Na początek trochę teorii: podstawowym zadaniem chłodnicy, jest obniżanie temperatury cieczy chłodzącej silnik. Z kolei ilość tej ostatniej, jest ściśle uzależniona od współpracy pomiędzy pompą cieczy chłodzącej a termostatem. Aby zatem nie dopuścić do przegrzania silnika, chłodnica musi charakteryzować się maksymalną wydajnością. Pozwala to na skuteczne odprowadzanie ciepła w krytycznych warunkach eksploatacyjnych, bez ryzyka nieodwracalnego przegrzania jednostki napędowej. Sam proces chłodzenia odbywa się poprzez powierzchnię czynną chłodnicy, nazywaną w języku fachowym rdzeniem. Ten ostatni wykonany z aluminium, jest odpowiedzialny za odbiór ciepła z przepływającej cieczy chłodzącej.

Składane, czy spiekane?

W zależności od rodzaju chłodnic, możemy spotkać ich rdzenie o poziomym lub pionowym układzie rurek. Natomiast ze względu na technologie ich produkcji, wyróżniamy konstrukcje składane mechanicznie i spiekane. W tej pierwszej, rdzeń chłodnicy jest wykonany z okrągłych rurek oraz umieszczonych na nich płaskich aluminiowych blaszek (lameli). Z kolei w technologii spiekanej rurki i lamele nie są połączone na styk, a zgrzane ze sobą poprzez nadtopienie ich zewnętrznych warstw. Metoda ta pozwala na lepszą wymianę ciepła pomiędzy tymi dwoma elementami chłodnicy. Ponadto takie połączenie rurek i lameli, czyni je bardziej odpornymi na różnego rodzaju drgania. Stąd też chłodnice z rdzeniami spiekanymi wykorzystuje się głównie w pojazdach dostawczych, ciężarowych oraz specjalnych.

Co się psuje?

Najczęściej do uszkodzeń rdzeni chłodnic dochodzi podczas kolizji pojazdów poruszających się z małymi prędkościami (np. w czasie wykonywania manewrów na parkingach) lub po uderzeniach kamieni podrzucanych przez przednie koła samochodu. Z kolei lamele są często odkształcane na skutek nieprawidłowo przeprowadzanego czyszczenia samochodu, np. przy użyciu myjek wysokociśnieniowych. Uszkodzenia chłodnic mogą być również spowodowane nieprawidłową eksploatacją układu chłodzenia. Jednym z najczęstszych błędów popełnianych przez właścicieli samochodów, jest stosowanie złej jakości płynów chłodzących lub dolewanie nieodkamienionej wody. W pierwszym przypadku, zła jakość płynu może spowodować jego zamarznięcie w sezonie zimowym i w konsekwencji doprowadzić do rozerwania rdzenia. Z kolei stosowanie nieodkamienionej wody, skutkuje tworzeniem się drobnych kryształków, które mogą w konsekwencji doprowadzić do zatkania kanałów i uniemożliwienia przepływu cieczy chłodzącej.

Jak montować?

Uszkodzoną chłodnicę należy wymienić na nową (w przypadku mniej poważnych uszkodzeń, można zastosować element regenerowany). Podczas demontażu wadliwej chłodnicy, powinno się zdiagnozować przyczyny jej uszkodzenia ułatwi to prawidłowy montaż nowej. Przed jej założeniem należy bezwzględnie sprawdzić stan elementów odpowiedzialnych za jej zamocowanie i amortyzowanie. Najlepiej wymienić wszystkie podkładki, przewody gumowe (często są one bowiem spękane lub sparciałe) oraz ich zaciski. Nową chłodnicę należy zamocować przy użyciu śrub montażowych, zwracając szczególną uwagę na umieszczenie jej we właściwej pozycji. Czynność tę należy wykonywać ostrożnie, ponieważ bardzo często dochodzi wtedy do zgniatania lameli, co skutkuje obniżeniem wydajności chłodzenia już na etapie montażu. Kolejny krok to podłączenie przewodów gumowych i odpowiednie ich umocowanie za pomocą zacisków. Przed napełnieniem układu rekomendowanym przez producenta auta płynem chłodniczym, fachowcy zalecają przepłukanie go czystą wodą. Z kolei po zalaniu układu płynem, należy sprawdzić czy został on prawidłowo odpowietrzony.